Compartimos este artigo que rescatou e enviounos Xoan Mallo sobre o Moby Dick que escribiu o dramaturgo galego Francisco Taxes (1940-2003) sobre o Moby Dick nunha publicación antiga.
A primeira vez que eu recordo viaxar á vila de Sada, debéu ser alá polo ano coarentanove ou cincoenta, con outros oitenta ou noventa raparigos catecúmonos da inesquencible catequesis que tiñan os P.P. Capuchinos cando ainda evanxelizaban naquela capeliña que semellaba un garaxe iluminado na rúa de Federico Tapia, rua onde eu vin a este mundo que moitos coincidimos en calificar de absurdo e pueril, pero maravillosamente divertido e precioso.
Voltéi algunha vegada, porque Sada facíases amarcoma unha sereiña fermosa e branca coma unha perla e verde coma o mar nas beiras sombreadas.
Nunha, coñecín ó MOBY DICK e a Lito -estabamos rodando unha película en 35mm., O HERDEIRO, de Miguel Gato-, e de súpeto xurdeu unha fonda amizade que ainda hoxe perdura coma o primeiro día. Había e ainda hai, unha coincidencia básica entre os dous: coincidimos tamén, e coido que é o máis importante, na tolemia dos visionarios irredentos e infatigables.
É o MOBY, como se lle chama, sendo él mesmo desde a súa fundación, nunca deixou de rachar, de innnovar, de atraer ós seus clientes sen distingos xeneracionais , de estar acotío no candeeiro do divertimento e a expansión. Alí sempre ouvímo-la música que desexamos ouvir, a conversa ilusionada e iluminada de Lito que queremos escoitar, e o sorriso socarrón que queremos ver nos béizos do seu irmán Nené, un gran fotógrafo, un aplicado e selectgo alquimico das vidas e un grande degustador do seu producto.
Pois aquel antro de satanás, como lle chamaba o puritanismos vilán, foi, ven sendo dende aquela, pola contra , o pradiso das ideas lúdicas máis inxeñiosas. De eiquí, a partires da ASOCIACIÓN DE CINE CASTELAO, saíron , entre outros motivos de orgullo para a vila, un festival de cine, os primeiros días das letras galegas, festivasis de Pop Rock, as primeiras festas do Antroido, as da Cervexa…, cortos de cine, esposicións de pintura, vídeos, Pedriñas da Fortuna…, En fín: o cofriño da cultura máis xeneroso da Perla das Mariñas.
Lito é un home inquedo e rompedor, un provocador nato, un artista. A vida é un xogo que endexamais para de filmar; o bar un escenario, os clientes somo-los actores e, os seus ollos inquedos, a cámara. Lito sempre está creando.
E o MOBY DICK, co seu coarto de século de recorrido, é a lóxica consecuencia, a “balea” que morde a cola, o principio e o fin.
O Moby cambea cada hora do día como veu cambeando nestes anos, paseniño e docemente. Sen tan sequera decatarnos, van mudando as luces, a múseca, as repisas, as alacenas, os presentes e a presencia, coma se unha danza de velos máxicos o definise todo perante dos ollos solprendidos, dos estasiados e cautivos libadores.
Cando a lus da tardiña entra polos ventanais e os de decote xogan a partida de Tute, ou de Mus e os vapores marelos en contraluz do Jonny Walker con xelo entran como amoniaco polos sentidos do corpo e o tempo semella deterse e o maxín enchese de soños utópicos e o corazón bate amodiño, un sabe que non hai outro lugar en toda a Costa que se lle poida comparar…. Entren-na los ollos, daslle unha longa calada ao pitelo e un groliño ó “Guiski”, matinas e sabes que estás no Moby Dick.
O bar é moito másis que un negocio; é un templo, unha meca para os fieis amadores do ensoño e a liberdade, i o xerme dos gozadores que coidan que a vida consta de máis necesidades e praceres que os primariamente sentidos.
Si, certamente o MOBY DICK é o vendedor subliminal de felicidades.
Eu sempre que chego, esquezo a nostalxia e a tristura. E marcho ledo.
Pido disculpas por destratar nuestro idioma gallego.
Tengan en cuenta, al juzgarme, que me alejaron de Galicia “moi noviño”.
J.J.G.P.
—————————-o—————————–
Para meu primo Lito
Quero borrare d´un plumazo medio século de distancia.
Entón non éramos bos nin malos, se non o mellor que se pode sere: cativos.
Entraréi sin petar na túa casa ribeirana, borracha de luz e area, erguida na praia Das Delicias.
Cruxirán os empinados peldanos, maltratados polos meus escandalosos pasos.
Miña tía Gelita, cómprice e boa, axudaráme a saquear téu tesouro de novelas do oeste.
Daréille un bico, e ela a mín dóus, mentras diráme, acariciando miña cariña de neno probe: -Toma , larpeiriño, leva un doce-
Aínda non séi empregar o:¡gracias! Pero ela leerálo nos meus ollos.
E baixaréi máis de presa aínda, ca miña bolsiña de saqueo e atragantado por unha rosquiña de anís…
Prométoche coidar túas novelas.
Hasta lles inventaréi un final feliz; agora que xa séi que non son eterno.
E cos brancos non eran tan bos, nin os indios tan ruíns.
Só vulnerabéis seres humans.
Coma ti e máis coma eu, primo…
En lembranza do meu primo Lito (o dono do Moby Dick) morto fai dez días desta despedida, a doce mil kilómetros e cincuenta anos de ausencia física. Somente física.
1/9/10 J. Javier García Pena, de Sada (Uruguay)