Foi solicitada a nosa participación nunhas xornadas divulgativas celebradas en Andalucía os días 16, 17 e 18 de febreiro. O membro da directiva da AC Irmáns Suárez Picallo Carlos Babío Urkidi participou en todos os actos organizados, entre eles cunha ponencia na Facultade de Xeografía e Historia da Universidade de Sevilla nunha mesa redonda titulada “Gambogaz y Pazo de Meirás: paralelismos y diferencias” e na que tamén participaron Félix Talego Vázquez, Profesor de Antropoloxía Social da Universidade de Sevilla como moderador e Isidoro Moreno Navarro, Catedrático Emérito de Antropoloxía Social, Bonifacio Cañibano, Investigador da Plataforma Gambogaz como intervintes.
As xornadas remataron o sábado 18 cunha marcha reivindicativa a Gambogaz celebrada no municipio de Camas, onde se atopa o cortijo de Gambogaz espoliado en 1937 por Queipo de Llano (na imaxe superior unha imaxe da da marcha saindo polas ruas do concello sevillano de Camas).
A Asociación Cultural Irmáns Suárez Picallo tivo o inmenso placer de participar a través do noso directivo e activista da Memoria Carlos Babío, nas Xornadas Divulgativas que levaban o título de “Gambogaz para el Pueblo” celebradas en Sevilla e Camas esta pasada semana.
O motivo do convite respondía á implicación no proceso de membros da nosa Asociación Cultural nas diferentes actividades que foron determinantes na confección da demanda que permitiu a sentenza (provisoria) de devolución do Pazo de Meirás. En concreto, aquelas experiencias que poideran ser de interese na reclamación do Cortijo de Gamboaz que – e ainda que foron procesos con caracteristicas moi diferentes – comparte con Meirás os abusos dun réxime xenocida como foi o franquista.
“Queipo de Llano e Gambogaz”
A xornadas comezaron o xoves día 16 cunha brillante e interesantisima conferencia titulada “Queipo y Gambogaz. Una aproximación histórica a la figura del genocida” impartida polo historiador sevillano José María Márquez na que quedou retratado a figura dun sanguinario como foi o xeneral franquista Gonzalo Queipo de Llano, cuxos restos foron sacados da basilica da Macarena de Sevilla grazas ao traballo constante e comprometido do movemento memorialista andaluz. Vaia aquí o noso recoñecemento por elo.
A conferencia foi presentada e moderada pola activista da memoria sevillana Paqui Maqueda.
O acto do venres na Facultade de Xeografía e Historia da Universidade de Sevilla
Abría a xornada do venres día 17 na Universidade de Sevilla o Profesor Titular de Antropoloxía Social Felix Talego para presentar aos intervintes da mesa redonda titulada “Gambogaz y Pazo de Meirás: paralelismos y diferencias” onde interviron os investigadores sobre o espolio de ambos patrimonios; no caso do cortijo de Gambogaz o fixo Bonifacio Cañibano da Plataforma Gambogaz, e no caso do Pazo de Meirás Carlos Babío da AC Irmáns Suárez Picallo. En ambos casos investigadores do ambito do activismo memorialista.
Na mesa redonda tamén participou cunha interesantisima intervención o Catedratico Emérito de Antropoloxía social da Universidade de Sevilla Isidoro Moreno Navarro
A experiencia na investigación e o activismo memorialista no proceso de Meirás
Carlos Babío fixo unha exposición tentando dar as claves do proceso mediante a contestación das seguintes 4 preguntas que el mesmo formulou ante a mesa redonda:
- Porque o Pazo de Meirás é un ben de carácter publico?
Carlos Babío apuntou que a “Junta” que presidía en 1938 o Gobernador Civil da Coruña e que xestionou a adquisición a do Pazo tiña un caracter publico innegable. Citou a nulidade da escritura de compra de 1941, unha compra simulada para quedarse cunha propiedade que xa fora mercada en 1938, declarando a Xustiza este acto primeiro de compra como a unica escritura válida.
Outros dos aspectos que suliñou Babío, amosando documentos da investigación realizada (e que no seu día foron aportados á Avogacía do Estado), que demostran o carácter de Meirás como Residencia oficial (de verán) da Xefatura do Estado e a consideranción do Pazo como propiedade pública a efectos do mantemento e de nova obra onde ademais se celebraban ano tras ano e desde 1946 ata a morte de Franco, actos de estado como era a celebración de consellos de Ministros.
Tamén adicou algúns segundos a explicar como operou a usucapíon a favor do estado e como se demostrou documentalmente esta cuestión.
2. Como operou a transmisión da propiedade de Meirás tras a morte de Franco en 1975
Neste apartado, Babío explicou como foi posible que un ben de caracter público como era Meirás se
transmitiu tras o falecemento do ditador Franco a favor de Carmén Polo, onde basicamente se fixo valer o testamento outorgado por Franco previamente en 1968, explicando que persoas e institucións do estado operaron para facer posible a operación.
3. As claves do proceso que fixeron posible a recuperación do Pazo de Meirás.
É evidente, segundo Babío, que Meirás tivo moitas e moitos actores. Mais quixo suliñar tres aspectos claves e básicos, que de fallar algún deles, hoxe non estariamos a falar da recuperación. En concreto estas tres claves:
A Investigación: Longa, complexa e costosa, mais clave para demostrar o proceso de corrupción e espolio franquista. Dela afirmou que é merito unico e exclusivo do activismo memorialista, xa que foi xente deste ambito quen a fixo en solitario e sen apoio do ambito universitario. Para demostralo puxo diferentes exemplos, como o feito de que non existise ningun traballo nen sequera artigo publicado anterior a 2017 e que apuntase as claves que sairon tras a presentación nese ano do libro que fixo pública a investigación. Ou vendo o indice do apartado dos dossieres documentales aportados pola Avogacía do estado coa demanda de Meirás, no que se pode ver o que aportou o ambito do activismo memorialista e o academico
Neste sentido animou a Plataforma Gambogaz que persistan na investigación, e que non agarden ao ambito academico, xa que investigacións como as que se fixeron sobre Meirás, teñen moi dificil encaixe no traballo de investigación universitaria, pola complexidade e custes que tería.
Coñecendo que a Plataforma Gambogaz tiña un exemplar do libro que se aportou como proba no xuizo, Carlos Babío explicou porque os autores do traballo (o historiador e actual presidente da AC Irmáns Suárez Picallo Manuel Pérez Lorenzo e el mesmo) decidiron non publicar a traducción deste en castelán ( o orixinal publicouse excluivamente en galego) e facer un novo traballo que incorporase os aspecto clave incorporados na versión galega xunto ás últimas novidades do proceso e na investigación que tanto Manuel Pérez Lorenzo e Carlos Babío continuan a traballar desde o ambito memorialista.
Carlos Babío fixo entrega durante a mesa redonda dun exemplar deste traballo e que ten por título “Meiras. Un pazo para el Caudillo”.
A divulgación: Tamén tediosa e que precisa moito traballo e compromiso, realizada tamén en exclusiva polo memorialismo. Mais fundamental, xa que so coñecendo a verdade e rachando a propaganda que construiu o franquismo, mudouse a percepción social e mesmo axudou de xeito determinante a sumar vontades politicas.
A movilización social: Tamén clave para socializar e gañar vontades. Visualizar a impunidade e a anormalidade democrática que representaba Meirás e que foi tamén realizada en exclusiva polo memorialismo.
4. Situación do proceso xudicial na actualidade
A parte final da intervención de Babío foi adicada a explicar o proceso xudicial e a situación no que se atopa na actualidade.
Como último ponente interviu Bonifacio Cañibano que explicou as novidades e avances realizados na investigación sobre o acontecido na transmisión e usos do cortijo de Gambogaz por la familia Queipo de Llano.
Durante as intervencións do público, unha das persoas integrantes da Plataforma Gambogaz denunciou publicamente a existencia dunha lápida de homenaxe ao ditador Franco nunha das fachadas da entrada principal á Universidade de Sevilla, solicitando a súa retirada, acadando o compromiso do profesor Felix Talego a formular o asunto no ambito que corresponda.
Traballo exclavo en Gambogaz
A Xornada da tarde do venres 17, celebrouse no Salón de Actos do municipio de Camas, concello este onde se atopa o cortijo de Gambogaz e que albergou unha mesa de debate baixo o título “Gambogaz para el pueblo”. Esta mesa contou coa participación da memoria oral que aportou Floreal Reina, unha testemuña que viu o traballo e funcionamento na época de Queipo de Llano no cortijo. Na sua intervención confirmou a presenza de presos politicos que traballaban en Gambogaz.
Previa a intervención de Floreal, tomou a palabra José Manuel Vázquez, familiar da familia Vázquez (antiguos propietarios antes da chegada a Gambogaz de Queipo de Llano).
A mesa foi moderada pola membro da Plataforma Gambogaz, Lourdes Farratell.
A Marcha sobre Gambogaz
Como colofón ás xornadas, a Plataforma organizou a III Marcha a Gambogaz, que saiu da Praza do Concello de Camas ate o Cortijo. Ao remate da marcha houbo intervencións públicas da Plataforma Gambogaz, do Sindicato Andaluz de Traballadores, e do activismo memorialista de Euskal Herria e Galiza (Carlos Babío), entre outras
Durante as Xornadas, Carlos Babío quixo amosar publicamente, e en nome do memorialismo galego, a solidaridade con Paqui Maqueda, que este luns tivo que comparecer nos xulgados de Sevilla denunciada inxustamente pola forza politica Vox.
