Manuel Lugrís Rodríguez
A Coruña, 26 de setembro de 2022
Hai 39 anos. Tal día como hoxe, a esta hora da noite, nesta mesma terra que estamos a pisar, o ser humano e o que chamamos civilización, ou mesmo a configuración física do propio planeta, comezaron a vivir unha nova etapa da súa existencia.
Estas palabras semellan unha apóstrofe apocalíptica, pero non. Non. Ese día 26 de setembro do 1983 estivemos a piques de pasar dun outono dourado da sonata de Paul Verlaine a un inverno posnuclear evocado no estarrecer infernal da voz de Tina Turner coa mítica música de Maurice Jarre «Alén da cúpula do trono». Porque ese día houbo un heroe, un verdadeiro salvador do mundo. Real, moi real. Non peliculeiro dunha desas historias de berros grotescos, carreiras e finais felices. Non. Eran tempos de grande tensión política no ámbito da chamada «guerra fría». Un incidente cun barco coreano por parte da Unión Soviética, a teima dos Estados Unidos por instalar mísiles con oxivas atómicas nos seus estados mandados da Europa continental, a interminable loita de dominio imperialista de ambas as dúas potencias en América do Sur, Asia Oriental, Africa etc.
Pero vamos a esa noite que ben poderiamos alcuñar como a noite N. Pasaba case un cuarto de hora logo de que soaran as doce. No centro de observación e vixilancia nuclear Serpukhov, a escasos cen quilómetros de Moscova, soaron todas as alarmas e púxose en marcha automaticamente o sistema de resposta establecido nos protocolos do exército soviético para esa situación. Un satélite de control captara o lanzamento dun mísil nuclear americano que tería o seu impacto en 20 minutos.
O tenente coronel Stanislav Petrov era o responsable de pór en práctica todos os pasos definidos e instrucións sistemáticas ordenadas para o caso. En linguaxe cursi e actual, proceder a un algoritmo finito que fose a resposta protocolaria que o alto mando político e militar tiña previsto para esta ocasión. En palabras claras: un contraataque nuclear que acabaría con TODO. E ese adverbio así, con maiúsculas: TODO.
Petrov, no fondo nixérrimo daquela noite, tivo a suficiente temperanza para aterse a manexar as dificultades con ese axibilidus de habelencia e mesmo de pícaro que o caracterizaba, e logo de deixar pasar un par de minutos sen apenas respirar, autoconvenceuse de que debía de tratarse dun erro e decidiu ignorar, en principio, as alarmas, polo que estaba a incumprir as ordes da cadea de mando e agardar, aínda sendo sabedor das graves consecuencias que o agardaban se non estaba no certo. Pero pasou o tempo e a cada minuto que seguía sen noticias era un minuto máis de vida para el e para a humanidade. E así chegou ao final da súa quenda de garda e ao relevo con regularidade e co saúdo case formal de «Sen novidade». O día 26 de setembro foi un máis da «guerra fría», día anónimo, cos cativos no colexio, os adultos traballando e os xubilados agardando o remate da súa existencia. A guerra no Líbano continúa coa normalidade tráxica do acostumado, a ETA en Euskadi e o IRA en Irlanda, o Deportivo que perde en Riazor co Tenerife e consolida o seu posto de pechacancelas en segunda división, os clásicos problemas de obras e arranxos nos colexios ao abrirse o curso, anticiclón con ceos despexados e cartas ao director defendendo o uso do galego, sobre o nudismo na praia de Barrañán e política e máis política de taberna. Pero do afastado «incidente» nuclear da
noite anterior nada se di nas follas dos diarios, palimpsestos que poderían borrar todos os seus contidos dese día e substituílos por unha soa frase: «Hoxe todos somos Stanislav Petrov».
Xa que a realidade fora que o Sol, a Terra e o satélite de vixilancia se aliñaran de tal xeito que este último confundira a luz solar reflectida nas nubes co lanzamento dun mísil. As autoridades soviéticas non se deron por enteradas ou non quixeron dar noticia do feito, mais as escasas referencias que se fixeron posteriormente ao asunto titulárono «Equinoccio de Outono», tapándoo, deste xeito tan poético, uns e outros para non alarmar máis a opinión pública co perigoso xogo das ameazas nucleares, que son algo máis ca unha simple intimidación, son coma o triscar nas pedras da fin do mundo os pezuños dos cabalos da apocalipse.
O heroe foi esquecido, retirado xa do exército tras o desmembramento da URSS, e morre o 19 de maio de 2017 cunhas concisas liñas na prensa lembrando aquel 26 de setembro en que o Home deu comezo a unha segunda vida que non sabemos canto durará.
Pero a vida continuou e os humanos naceron, creceron, amaron, odiaron e morreron desde aquel día até hoxe. Canto tempo máis? Non sabemos, pero entrementres estamos na obriga de ser o que somos: unha especie viva que quere dominar a natureza do seu planeta pero que non ten nin todo o tempo nin toda a intelixencia para facelo da forma mais idónea. Debemos ser inquilinos deste mundo, pagando unha renda, pero non okupas sen titulo de propiedade. O planeta non é noso, somos un elemento material máis del e reproducirnos é un deber do que estamos dotados nos sentimentos e na libido que portamos dende o principio do tempo. Así, anos máis tarde daquel 1983 relatei un pequeno contiño que, coido, recolle algo disto último que acabo de expor e sucede nunha noite de festa ao remate dunha das verbenas que se celebran en toda Galicia no plástico verán de orquestra, foguetes e amores primixenios. É a breve historia de Ela e de El, e di así: «Collidos pola man, na virazón mareira da noite, a correren entre a touza que ourela a gándara, fixa no recendo de correolas, chuchameles e cabrinfollas en tapiz tépedo de mañanciña longa, viñeron camiño adiante do prado que baixa da ponte. De lonxe chegaban os metálicos sons da orquestra tanxendo o seu monorrítmico repenique de batería desde o campo da feira, esgotados na suor de po e verbena do verán e envoltos na amortuxada luz dos focos calados na estrada, á outra beira dos boedos.
Ela parouse, pousou mainamente o seu brazo… El tamén se detivo. Permaneceron quedos, ollando a escuridade que luía mansamente a torre da igrexa e o día policromado que guilaba ao seu encontro. Moveron paseniñamente as cabezas e as dúas miradas fundiron unha mesma visión, descubríndose en penumbra como única forma de vida. Sentir a respiración, a calor dos seus corpos, o bafo ardente dos degoiros e o silencio dos pensamentos. Achegáronse un ao outro ata aloumiñar as súas lixeiras roupas nun estremecemento acendido de sensacións. El anicouse, descansando as mans nos seus ombreiros nus e envolvéndose con forza nun beixo apaixonado, cinguindo, na súa engolemia, aqueles seos e aquela cintura de desexos.
Caeron á herba sentindo na carne a alporizante humidade da leda rosada da noite. Ela aliviou os dedos nas súas meixelas e, coa punta das unllas, rañoulle a pel da faciana até desabotoarlle a camisa, abranguendo nos seus brazos, unha aperta arredor das costas. El levantoulle con tento a faldra, careixándolle as nádegas, a levar as mans, sen apenas contacto perceptible, á peluxe do amor. Ela apremeulle o sexo ledamente, enlevando a pube do chan e deixándose penetrar nun goio lene, de súpeto todo pleno de luz, claridade en ronsel de cores, luzada total da noite estrelecida nos seus corpos de pracer. Foron uns momentos, uns minutos de plenitude, de afogo na noitebra do estío, de orquestra do campo da feira, de torre da igrexa luída mansamente na escuridade. A terra estremecida baixo as súas roupas, o céspede esmagado pola éxtase…
Un laio, un xemido quedo nos confíns do tempo, mais aló da virazón errante…
O repouso do pracer satisfeito.
El bicou ledamente o seu corpo espido na verdecente gándara…
Ela levantouse.
Tiña présa.
Era xa tarde, moi tarde.
Próximo o abrente, cruzaron a ponte e chegaron á estrada collidos pola man.
En silencio.
Oíndo os pensamentos, sen ver os ollos, entrelazadas as súas ansias nas escasas flores da gabia, e nas pegadas do camiño xa comestas polo vento…
Despedíronse.
Era o amencer e a xente voltaba da festa, alegre polas corredoiras xa ao remate do baile, na doce friaxe da mañanciña mareira.
E aquel día acabou a súa primavera nunha alborada de agosto».
Isto foi posible grazas a eses intres de temperanza que, nuns interminables minutos dunha noite anónima de 1983, resistiu o tenente coronel ruso Stanislav Petrov nun búnker escuro da inmensa Unión Soviética, só, ateigado de responsabilidade terminal, da vida posta en parangón cunha dúbida que pairaba sobor da súa mesma existencia e foi quen de desobedecer ordes definitivas e salvarnos a toda a Humanidade, sabendo que no caso de erro, someteríase a unha última especie de ordalía abordada, de seguro, coa mesma serenidade e firmeza que tivo nos intres decisivos daquel día de setembro: enteireza, imperturbabilidade e valor, moito valor.
Desde estas liñas, permitídeme que faga un chamamento para reivindicar a figura de Petrov, vilmente esquecida e a quen, seguramente, debemos a vida todos nós. E máis cando agora ditadores e políticos de salón con alfombra e moqueta cálida botan pola boca con absoluta frialdade o posible do uso de armas atómicas, que denominan «tácticas», é dicir, que en vez de matar un millón de persoas soamente matan trescentas mil de cada «chupinazo». E tan tranquilos. Tomas de televisión, xornalistas de cámara, lambecús profesionais e toda unha grea de chupatintas con nómina a fin de mes que mesmo son quen de rir esas frases de trasfondo apocalíptico que soan a unha parusía da fin dos tempos cabalgando nos cabalos da morte entre nubes negras de sangue o odio.
E coa emoción en reivindicar a Petrov, suxiro a idea de darlle nas cidades, vilas ou mesmo aldeas da nosa Galiza soberana o seu nome a rúas, prazas ou ruelas, cunha simple frase baixo o seu nome: Salvador das nosas vidas.
