Quijote
“Esparrado nunha hamaca na terraza” Orixinal de M. Suárez de Concha
Custáballe botar conta dos anos transcorridos. Facía
tanto tempo… Pero ben que recordaba o día aquel no que partiu, enchido de
bágoas, dende o porto da Coruña cara América. Partira coma “Toñito”, deixando
en terra firme todo canto quería e todo canto coñecía cara un mundo insospeitado.
Ninguén o esperaba na outra beiramar afastada non sendo o seu propio orgullo. Bastáballe
levar con el mans afeitas a traballar. E traballou… Traballou duro e como
debera de ser sempre, inda que ás veces non é, a vida recompensouno. Agora “Toñito”
tornaba feito todo un cabaleiro. E, con aquel porte e personalidade que
amosaba, ninguén se atrevía a dirixirse a el sen o “Don Antonio” por diante.
tanto tempo… Pero ben que recordaba o día aquel no que partiu, enchido de
bágoas, dende o porto da Coruña cara América. Partira coma “Toñito”, deixando
en terra firme todo canto quería e todo canto coñecía cara un mundo insospeitado.
Ninguén o esperaba na outra beiramar afastada non sendo o seu propio orgullo. Bastáballe
levar con el mans afeitas a traballar. E traballou… Traballou duro e como
debera de ser sempre, inda que ás veces non é, a vida recompensouno. Agora “Toñito”
tornaba feito todo un cabaleiro. E, con aquel porte e personalidade que
amosaba, ninguén se atrevía a dirixirse a el sen o “Don Antonio” por diante.
Traballando
como traballou, fóronselle pasando as oportunidades de encontrar parella; así
que, xa xubilado, sen descendentes e ningunha atadura sentimental en América, decidiu
tornar para a súa benquerida Galicia preto da única irmá que lle quedaba e os
restos de achegados que por aquí tiña. Asentouse no centro de Sada xunto a súa
irmá, pero esquecendo o Norte limpo que zoa na beiramar agreste de Carnoedo,
onde se criara, empeñouse en mercar unha casa naquela parroquia. Foi
preguntando a uns e outros, mais todos os edificios que lle amosaban ou eran
moi pequenos para el ou non lle gustaban. Ás veces, pois porque non se vía o
mar dende eles. Outras, pois polo que fose… O caso é que nada do que lle
ofrecían lle enchía os ollos. Ocorréuselle entón ir ver a casa onde nacera por
se fose posible mercala, aínda que sospeitaba que, por pequena, non lle
valería. Pero xa non existía. Agora, no seu sitio, atopábase unha granxa de porcos.
A piques de renderse, un bo día, descubriu algo que lle sorprendeu. “¿Como
ninguén me falou antes desta casa…?”, pensou de inmediato. Alí diante dos
seus ollos –cun letreiro, case oculto pola maleza, que poñía: “Alúgase ou
véndese”– estaba o que andaba a buscar. Certamente semellaba bastante
abandonada, pero só polo feito de verse o mar dende ela, xa lle gustaba. Era
unha “casa grande” de tres andares nunha finca cun cerrado de pedra. Erguíase ó
lombo de Punta Armenteiro, coma unha deusa cara o mar. Aquela casa semellaba
ter moitos anos. Antonio coñecía cada curruncho de Carnoedo e non lle aviaba explicación
ó feito de non ter sabido dela. Foi preguntar ós veciños e ninguén lle daba
explicación algunha. Ou non querían falar do asunto –algúns facían o sinal da
cruz ao preguntarlles–, ou daban respostas disparatadas. No que si todos
coincidían era en nomeala coma: A Casa
do Demo.
como traballou, fóronselle pasando as oportunidades de encontrar parella; así
que, xa xubilado, sen descendentes e ningunha atadura sentimental en América, decidiu
tornar para a súa benquerida Galicia preto da única irmá que lle quedaba e os
restos de achegados que por aquí tiña. Asentouse no centro de Sada xunto a súa
irmá, pero esquecendo o Norte limpo que zoa na beiramar agreste de Carnoedo,
onde se criara, empeñouse en mercar unha casa naquela parroquia. Foi
preguntando a uns e outros, mais todos os edificios que lle amosaban ou eran
moi pequenos para el ou non lle gustaban. Ás veces, pois porque non se vía o
mar dende eles. Outras, pois polo que fose… O caso é que nada do que lle
ofrecían lle enchía os ollos. Ocorréuselle entón ir ver a casa onde nacera por
se fose posible mercala, aínda que sospeitaba que, por pequena, non lle
valería. Pero xa non existía. Agora, no seu sitio, atopábase unha granxa de porcos.
A piques de renderse, un bo día, descubriu algo que lle sorprendeu. “¿Como
ninguén me falou antes desta casa…?”, pensou de inmediato. Alí diante dos
seus ollos –cun letreiro, case oculto pola maleza, que poñía: “Alúgase ou
véndese”– estaba o que andaba a buscar. Certamente semellaba bastante
abandonada, pero só polo feito de verse o mar dende ela, xa lle gustaba. Era
unha “casa grande” de tres andares nunha finca cun cerrado de pedra. Erguíase ó
lombo de Punta Armenteiro, coma unha deusa cara o mar. Aquela casa semellaba
ter moitos anos. Antonio coñecía cada curruncho de Carnoedo e non lle aviaba explicación
ó feito de non ter sabido dela. Foi preguntar ós veciños e ninguén lle daba
explicación algunha. Ou non querían falar do asunto –algúns facían o sinal da
cruz ao preguntarlles–, ou daban respostas disparatadas. No que si todos
coincidían era en nomeala coma: A Casa
do Demo.
Despois de moito
rebuscar, chegou a saber que a tal casa fora doada á igrexa e que Don Aquilino,
o párroco, era quen tiña as chaves e respondía por ela. Pero Don Aquilino o
único que tiña para xustificar a propiedade era o testamento ante notario onde
un tal Arximiro Pérez Vázquez facía a doazón. Antonio, querendo arranxar
aquilo, foi a A Coruña para falar co notario. Pero no seu despacho era outro o
notario que atendía. Polo visto, o que andaba a buscar morrera e, aínda que o
novo levaba os asuntos do anterior, nada apareceu nos arquivos referente ós
documentos que precisaba. De volta en Sada, foi preguntar ó Concello, mais en ningures
figuraba rexistrado o tal Arximiro Pérez Vázquez. No catastro non existía
ningunha edificación detallada no terreo aquel e, por suposto, tampouco
figuraba nos planos de urbanismo. Pero no Concello, sabidos do interese do tal “Don
Antonio”, e fartos das denuncias dos veciños daquela zona, amañaron canto papel
fixo falla amañar para que aquel respectable cabaleiro se puidese facer co
inmoble en cuestión e, coas mesmas, esquecerse daquel endiañado pesadelo. O
crego puxo prezo –que ben se aproveitou vendo o interese do comprador– e, con
todas as bendicións oficiais e notariais, Don Antonio pasou a ser o dono da
misteriosa Casa do Demo.
rebuscar, chegou a saber que a tal casa fora doada á igrexa e que Don Aquilino,
o párroco, era quen tiña as chaves e respondía por ela. Pero Don Aquilino o
único que tiña para xustificar a propiedade era o testamento ante notario onde
un tal Arximiro Pérez Vázquez facía a doazón. Antonio, querendo arranxar
aquilo, foi a A Coruña para falar co notario. Pero no seu despacho era outro o
notario que atendía. Polo visto, o que andaba a buscar morrera e, aínda que o
novo levaba os asuntos do anterior, nada apareceu nos arquivos referente ós
documentos que precisaba. De volta en Sada, foi preguntar ó Concello, mais en ningures
figuraba rexistrado o tal Arximiro Pérez Vázquez. No catastro non existía
ningunha edificación detallada no terreo aquel e, por suposto, tampouco
figuraba nos planos de urbanismo. Pero no Concello, sabidos do interese do tal “Don
Antonio”, e fartos das denuncias dos veciños daquela zona, amañaron canto papel
fixo falla amañar para que aquel respectable cabaleiro se puidese facer co
inmoble en cuestión e, coas mesmas, esquecerse daquel endiañado pesadelo. O
crego puxo prezo –que ben se aproveitou vendo o interese do comprador– e, con
todas as bendicións oficiais e notariais, Don Antonio pasou a ser o dono da
misteriosa Casa do Demo.
Por esas cousas dos ricos, mercara a casa sen coñecela
por dentro. Agora, diante da súa porta de madeira maciza, sospeitaba que atopa ría
espazos lóbregos e baleiros ó traspasala. Non foi así, todo estaba limpo e
ordenado e cos mobles precisos para darlle un confort de fogar. Tiña mobles,
luz, auga, cuartos de baño e unha cociña con todo o necesario para cociñar. No primeiro
andar un amplo salón e a cociña. No segundo andar só habitacións e baños. No
terceiro, unha biblioteca con despacho daba paso á terraza dende a que se vía o
mar. Abraiado pola súa nova adquisición, non podía chegar a entender como, nin
por que, chamaban a aquela bendición: A Casa do Demo.
por dentro. Agora, diante da súa porta de madeira maciza, sospeitaba que atopa ría
espazos lóbregos e baleiros ó traspasala. Non foi así, todo estaba limpo e
ordenado e cos mobles precisos para darlle un confort de fogar. Tiña mobles,
luz, auga, cuartos de baño e unha cociña con todo o necesario para cociñar. No primeiro
andar un amplo salón e a cociña. No segundo andar só habitacións e baños. No
terceiro, unha biblioteca con despacho daba paso á terraza dende a que se vía o
mar. Abraiado pola súa nova adquisición, non podía chegar a entender como, nin
por que, chamaban a aquela bendición: A Casa do Demo.
Tal era o medo dos
fregueses á casa, que houbo de ir ata Betanzos para encontrar quen lle fose
facer unha limpeza xeral. Soamente a súa irmá, se ben moi ó seu pesar, botoulle
unha man para carretar comida, utensilios, roupa e outras cousas.
fregueses á casa, que houbo de ir ata Betanzos para encontrar quen lle fose
facer unha limpeza xeral. Soamente a súa irmá, se ben moi ó seu pesar, botoulle
unha man para carretar comida, utensilios, roupa e outras cousas.
Antonio
gozaba, ó fin, do primeiro día na casa. Co sol quentándolle os ósos, pasou
aquela tarde de mediados de marzo esparrado nunha hamaca na terraza do terceiro
andar. A súa mirada fuxida sobrevoaba o mar en calma. ¡Non desexaba máis
felicidade da que tiña!
gozaba, ó fin, do primeiro día na casa. Co sol quentándolle os ósos, pasou
aquela tarde de mediados de marzo esparrado nunha hamaca na terraza do terceiro
andar. A súa mirada fuxida sobrevoaba o mar en calma. ¡Non desexaba máis
felicidade da que tiña!
Mais cando se ía apagando o sol, de súpeto, encapotouse
o ceo e, como se fose cousa de bruxas, xurdiron nubes negras que espallaban lóstregos
coma bocas de diaños e berraban con tronos enxordecedores. Antonio baixou
escorrentado e estivo a piques de morrer dun susto cando chegou ó salón:
o ceo e, como se fose cousa de bruxas, xurdiron nubes negras que espallaban lóstregos
coma bocas de diaños e berraban con tronos enxordecedores. Antonio baixou
escorrentado e estivo a piques de morrer dun susto cando chegou ó salón:
Diante
da cheminea, ben acomodado nunha butaca, en zapatillas e bata, un home estaba a
ler un libro con absoluta tranquilidade.
da cheminea, ben acomodado nunha butaca, en zapatillas e bata, un home estaba a
ler un libro con absoluta tranquilidade.
-Escoite! Quen é vostede…? Como
entrou? Que diaños fai aquí? -espetoulle.
entrou? Que diaños fai aquí? -espetoulle.
-E a vostede que lle importa? — Contestoulle
o home.
o home.
-Como di…? Pois claro que me importa! Son o dono da casa!
-O dono…?
Non me faga rir…! Esta casa mercouna meu pai, que en gloria estea, e deixouma
en herdanza. Eu e mailos porcos levamos aquí preto de corenta anos.
Non me faga rir…! Esta casa mercouna meu pai, que en gloria estea, e deixouma
en herdanza. Eu e mailos porcos levamos aquí preto de corenta anos.
Antonio
acorouse, sen ser quen de evitalo mentres reflexionaba: “Como que porcos? Aquí xa
non hai porcos!”. Pero, escoitado o que acababa de escoitar, xurdíalle unha
sospeita coma un pesadelo: “Non pode ser! Pero este home parécese moito…”
acorouse, sen ser quen de evitalo mentres reflexionaba: “Como que porcos? Aquí xa
non hai porcos!”. Pero, escoitado o que acababa de escoitar, xurdíalle unha
sospeita coma un pesadelo: “Non pode ser! Pero este home parécese moito…”
-Ti
chámaste…? -case que lle daba medo preguntar.
chámaste…? -case que lle daba medo preguntar.
-Xosé -contestou aquel home.
-¡Ah!
Por un intre sospeite que vostede podería ser un rapaz que coñecía –comentou
desabafándose–. Certamente, Antonio crera recoñecer, naquel home da súa mesma
idade, ó veciño e amigo da infancia Pepiño. Pero tal cousa era de todo
imposible, pois el ben sabia que aparecera morto –por certo, en estrañas
circunstancias–, esparrado nas rochas dos acantilados de Punta Armenteiro.
Por un intre sospeite que vostede podería ser un rapaz que coñecía –comentou
desabafándose–. Certamente, Antonio crera recoñecer, naquel home da súa mesma
idade, ó veciño e amigo da infancia Pepiño. Pero tal cousa era de todo
imposible, pois el ben sabia que aparecera morto –por certo, en estrañas
circunstancias–, esparrado nas rochas dos acantilados de Punta Armenteiro.
-Non
te equivocas, “Toñito”. Non te equivocas. Son “Pepiño”, o teu antigo veciño.
Algo máis vello, pero “Pepiño”.
te equivocas, “Toñito”. Non te equivocas. Son “Pepiño”, o teu antigo veciño.
Algo máis vello, pero “Pepiño”.
Aquel home aclaraba as cousas e Antonio abafábase
de novo ó escoitalo.
de novo ó escoitalo.
Nese mesmo instante, uns lóstregos encheron de luz
cegadora o salón; estalaban tralos cristais das ventás e logo seguíanlle tronos
enxordecedores. Antonio desmaiouse e perdeu o coñecemento.
cegadora o salón; estalaban tralos cristais das ventás e logo seguíanlle tronos
enxordecedores. Antonio desmaiouse e perdeu o coñecemento.
Espertárono o piar
das andoriñas e a luz agarimosa e feiticeira da maña. Notábase raro. Era coma
se unha pesadume fervera na súa conciencia. Entón observou que as súas mans parecían
máis engurradas do normal. Foi mirarse a un espello e, sen poder entendelo,
viuse máis vello. A casa era a mesma, mais algo tiña que non chegaba a
encaixarlle de todo. Coma se tivese unha revelación súbita, subiu axiña ata a terraza.
Víase o mar pero estaba máis lonxe. Recoñecía aquel sitio. Era o lugar onde
nacera.
das andoriñas e a luz agarimosa e feiticeira da maña. Notábase raro. Era coma
se unha pesadume fervera na súa conciencia. Entón observou que as súas mans parecían
máis engurradas do normal. Foi mirarse a un espello e, sen poder entendelo,
viuse máis vello. A casa era a mesma, mais algo tiña que non chegaba a
encaixarlle de todo. Coma se tivese unha revelación súbita, subiu axiña ata a terraza.
Víase o mar pero estaba máis lonxe. Recoñecía aquel sitio. Era o lugar onde
nacera.
-E a granxa de cochos? Non tiña que haber aquí unha granxa de porcos?
-berroulle ó vento preguntando.
-berroulle ó vento preguntando.
-Ti mandáchela derrubar. Ou non te acordas? -contestou,
nas súas costas, unha voz feminina con acento amargo.
nas súas costas, unha voz feminina con acento amargo.
Era unha muller moi
enloitada e algo máis nova ca el.
enloitada e algo máis nova ca el.
-Quen vai? -preguntou Antonio, alporizado.
-Sonche
Maruxa, “Toñito”. Recórdaste? -contestou, e proseguiu aclarando- Ben que che gustaba!
Sempre me dicías que non era posible que puidese existir unha muller máis
fermosa ca min en toda a terra. Que se non casabas comigo, non ías casar con
ninguén.
Maruxa, “Toñito”. Recórdaste? -contestou, e proseguiu aclarando- Ben que che gustaba!
Sempre me dicías que non era posible que puidese existir unha muller máis
fermosa ca min en toda a terra. Que se non casabas comigo, non ías casar con
ninguén.
-E non casei…!
-Non o sei… Endexamais souben máis de ti. E agora,
xa que importa? Importouche deixarme, coma quen abandona un can, sen sequera despedirte…?
xa que importa? Importouche deixarme, coma quen abandona un can, sen sequera despedirte…?
-Síntoo…! Arrugueime! Non sabia se o entenderías. Por enriba de todo tiña que
marchar. Tentaba voltar axiña, pero as cousas ás veces tardan máis do que se
pensa.
marchar. Tentaba voltar axiña, pero as cousas ás veces tardan máis do que se
pensa.
Coma estatuas, mirándose de fronte, respiraron os silencios. O recordo
chegaba enchido de melancolía. Logo confesou Maruxa:
chegaba enchido de melancolía. Logo confesou Maruxa:
-Casei co teu amigo Pepiño.
-Seino.
-Agora son a súa viúva.
-Tamén o sei.
Outro silencio longo e logo rogou
Maruxa:
Maruxa:
-Dásme un bico?
-Se mo pides…
Maruxa abrazouse a Antonio coma se abrazase
-quen sabe cantos anos de aquilo?- ó seu adorado noivo “Toñito”. Antonio,
cerrando os ollos deixouse embelecar por aqueles beizos carnosos coma se fose a
primeira vez que os bicara. Sentiu renacer as sensacións de cando era mozo e a
felicidade que perdera entón e que xamais volvera a ter. Pero, cando máis
ensimesmado se atopaba, sentiu coma se o corno dun animal se lle cravara no
peito. Abriu os ollos. Diante da súa mirada: a de Maruxa. Dáballe medo
mirala… Entón comprendeu. Cerrou os ollos e deixouse ir…
-quen sabe cantos anos de aquilo?- ó seu adorado noivo “Toñito”. Antonio,
cerrando os ollos deixouse embelecar por aqueles beizos carnosos coma se fose a
primeira vez que os bicara. Sentiu renacer as sensacións de cando era mozo e a
felicidade que perdera entón e que xamais volvera a ter. Pero, cando máis
ensimesmado se atopaba, sentiu coma se o corno dun animal se lle cravara no
peito. Abriu os ollos. Diante da súa mirada: a de Maruxa. Dáballe medo
mirala… Entón comprendeu. Cerrou os ollos e deixouse ir…
Xamais volvería a
abrilos. Don Antonio apareceu afogado, preto dos acantilados de Punta
Armenteiro, cunha estraña ferida no peito. Segundo o forense, puidera ser
aberta pola esquina dunha rocha.
abrilos. Don Antonio apareceu afogado, preto dos acantilados de Punta
Armenteiro, cunha estraña ferida no peito. Segundo o forense, puidera ser
aberta pola esquina dunha rocha.
Pola Casa do Demo ninguén se acerca. Mais
alguén, de cando en cando, ten visto, na terraza, a unha muller cun veo negro.
Entón é cando seguen sucedendo cousas estrañas e, coas mesmas, sae un cheiro a
porco que revolve as tripas.
alguén, de cando en cando, ten visto, na terraza, a unha muller cun veo negro.
Entón é cando seguen sucedendo cousas estrañas e, coas mesmas, sae un cheiro a
porco que revolve as tripas.
